زیستن در چهارچرخ؛ روایت فرسودگی و نارضایتی رانندگان تاکسی اینترنتی

به گزارش مثبت خودرو،زندگی شغلی بسیاری از رانندگان تاکسی اینترنتی در سال‌های اخیر به اصلی‌ترین منبع درآمد خانوار تبدیل شده است؛ اما این شغل که روزی با وعده درآمد بالا و استقلال شغلی تبلیغ می‌شد، حالا در گرداب تورم، استهلاک بالا و نبود حمایت‌های بیمه‌ای و معیشتی گرفتار شده است.

طبق آمار منتشرشده توسط سازمان فناوری اطلاعات، تا پایان سال ۱۴۰۳ بیش از ۶۲۰ هزار راننده فعال در تاکسی‌های اینترنتی کشور مشغول به کار بوده‌اند. این رقم در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۰۰ هزار نفر بوده که نشان از رشد ۵۵ درصدی دارد. با این حال، بسیاری از این رانندگان از وضعیت درآمدی خود ناراضی‌اند.

 درآمدی که با تورم هم‌مسیر نیست

در گفتگو با چند تن از رانندگان در تهران، اصفهان و شیراز، مشخص شد که میانگین درآمد روزانه در حدود ۴۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان است؛ اما با توجه به هزینه‌های بالای سوخت، نگهداری خودرو، استهلاک و بیمه، سهم خالص درآمد ماهانه به حدود ۶ تا ۸ میلیون تومان می‌رسد؛ عددی که در مقابل خط فقر ۱۸ میلیونی اعلام‌شده از سوی مرکز آمار، بسیار پایین است.

خستگی بی‌پایان، حمایت بی‌سرانجام

از نگاه رانندگان، مشکل فقط درآمد نیست؛ بلکه شرایط کاری دشوار، نبود بیمه درمانی و بازنشستگی، نبود امنیت شغلی و تغییرات ناگهانی در سیاست‌های شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات، فشارهای روانی و جسمی زیادی بر آنان وارد کرده است.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بیش از ۷۵ درصد رانندگان تاکسی اینترنتی فاقد هرگونه پوشش بیمه‌ای‌اند. همچنین، در طرحی که سال گذشته با عنوان «بیمه رانندگان پاره‌وقت» مطرح شد، تنها ۱۲ درصد از جامعه هدف توانستند ثبت‌نام و از مزایا بهره‌مند شوند.

با وجود وعده‌های متعدد مسئولان وزارت کار و سازمان تأمین اجتماعی، تاکنون سازوکار دقیقی برای بیمه و حمایت معیشتی این قشر تعیین نشده است. همچنین نوسانات نرخ کرایه و سهم شرکت‌ها از هر سفر، شفاف نیست و اغلب رانندگان از عدم اطلاع‌رسانی و سیاست‌های ناعادلانه گلایه دارند.

این وضعیت باعث شده بسیاری از رانندگان، به ویژه افراد بالای ۴۵ سال، با مشکلات جسمی ناشی از نشستن طولانی‌مدت، نداشتن مرخصی و فشار اقتصادی مواجه شوند. کارشناسان اجتماعی هشدار می‌دهند در صورت بی‌توجهی به وضعیت این قشر، با موجی از نارضایتی و ترک شغل روبه‌رو خواهیم شد که می‌تواند تبعات اجتماعی گسترده‌ای به‌دنبال داشته باشد.